Pesnik Vasko Popa dobija spomenik u Beogradu

Tašmajdanski park će u skorijoj budućnosti biti bogatiji za spomenik srpskom pesniku i akademiku

Sreda 05. jul 2017.

cover image

Udruženje književnika Srbije je pokrenulo inicijativu da čuveni srpski pesnik i akadamik Vasko Popa dobije spomen obeležje u Beogradu. Predlog je podržao i gradski menadžer, Goran Vesić, koji je tom prilikom izjavio da će ubuduće biti više ovakvih akcija kojima je cilj promovisanje ličnosti koji su zadužili srpsko društvo. Tašmajdanski park je logičan izbor za postavljanje spomenika, obzirom da je velikan živeo u neposrednoj blizini parka u kome je provodio najviše vremena. Jedini naš pesnik čije je kompletno stvaralaštvo objavljeno u Americi i Engleskoj.

Vasilije Vasko Popa (1922-1991) je jedan od najpoznatijih srpskih akademika i pesnika. Rođen je u mestu Grebenc u blizini Vršca. Osnovnu školu i gimnaziju je završio u Vršcu, a Filozofski fakultet upisuje u Beogradu. Obrazovanje nastavlja u Beču i Bukureštu. Tokom Drugog svetskog rata je bio zarobljenik u nemačkom koncentracionom logoru u Zrenjaninu. Posle rata, 1949. godine diplomira na romanskoj grupi jezika na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Časopisi "Borba" i "Književne novine" objavljuju njegove prve pesme, a prva zbirka koju je napisao "Kora"  1953. godine se smatra početkom srpske posleratne moderne poezije. Upravo ova knjiga je pokrenula debatu među književnoj populaciji i ostavila snažan utisak na mlade pisce. Kasnije su usledile sledeće zbirke pesama: "Nepočin polje" iz 1965. godine, "Sporedno nebo" 1968. godine, "Uspravna zemlja" 1972. godine. Tokom 1975. godine je bio izrazito nadahunt te izdaje čak tri zbirke: "Vučja so", "Kuća nasred druma" i "Živo meso". Nastavlja sa radom 1981. godine kada je izašao "Rez" i ciklus pesama "Mala kutija" 1984. godine. Deo zbirke "Gvozdeni sad" nikada nije završio. U zaostavštini je pronađena i nedovršena celina "Lepa varoš V" i krug od pet pesama pod nazivom "Ludi Lala". Iz zaostavštine potiče još 19 pesama, knjiga zapisa o umetnicima i umetnosti "Kalem". Tek 2002. godine je izašla knjiga "Rumunske i druge pesme" u kojoj su po prvi put objavljene pesme koje je pisac stvarao u mladosti.


U periodu od 1954. do 1979. godine je radio kako urednik u izdavačkoj kući "Nolit" u Beogradu. Raspoređivanjem i slaganjem usmenog nasleđa, igara i zagonetki je stvorio unikatan pesnički jezik moderne srpske poezije. Pojava ovakve pesničke veličine u posleratnoj srpskoj poeziji je označila snažan zaokret u odnosu na poetsko stvaralaštvo njegovih savremenika. Njegov pesnički izraz se odlikuje aforizmom, poslovicama - eliptičan i jezgrovit. Jezik Vaska Pope je sažet i lapidaran - piše kratke stihove bez rime i interpunkcije, koji su bliski metrici srpske narodne poezije.

Bio je oženjen Jovankom Singer Popa, zvanom Haša, profesorkom Arhitektonskog fakulteta u Beogradu.

Njegove knjige su jedna od najčešće prevođenih umetničkih dela sa našeg podneblja, a interesantno je i da je sam prevodio mnoga izdanja sa francuskog jezika. Osnovao je Književnu opštinu Vršac 29. maja 1972. godine kada je pokrenuo i neobičnu biblioteku na dopisnicama koja je se zvala Slobodno lišće. U istoj godini je izabran za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti. Jedan je od osnivača Vojvođanske akademije nauka i umetnosti u Novom Sadu. Prevođen je na više od 50 svetskih jezika i smatra se jednim od najvećih srpskih pesnika.


Vasko Popa je prvi dobitnik "Brankove nagrade" za poeziju, koja se dodeljuje u čast Branka Radičevića u Sremskim Karlovcima. "Zmajevu nagradu" je osvojio 1957. godine, "Austrijsku državnu nagradu za evropsku literaturu" je primio 1968. godine, zatim 1976. godine mu se uručuje nagrada za poeziju "Branko Miljković", nagrada "AVNOJ"-a 1978. godine, a književnu nagradu "Skender Kulenović" osvaja 1983. godine.

Od 1995. godine u Vršcu se dodeljuje nagrada "Vasko Popa" za najbolju knjigu pesama na srpskom jeziku, svake godine na dan pesnikovog rođenja, 29. juna. Nagradu dodeljuje Društvo prijatelja Vršca "Vršac lepa varoš" u saradnji sa kompanijom Hemofarm i agencijom Đorđević.

Preminuo je 5. januara 1991. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.